​
 
VERGİ YARGILAMASINDA HATA VE DÜZELTME-ŞİKAYET YOLU
 
          VERGİ HATASI
          213 sayılı Vergi Usul Kanununun 116. maddesinde vergi hatası, “vergiye mütaallik hesaplarda veya vergilendirmede yapılan hatalar yüzünden haksız yere fazla veya eksik vergi istenmesi veya alınması” şeklinde tanımlanmıştır. 213 sayılı Yasanın 117 ve 118. maddelerinde ise vergi hataları; hesap hataları ve vergilendirme hataları olarak ikiye ayrılmıştır.
 
          Hesap Hataları Nelerdir?
          Hesap hataları; matrah hataları, vergi miktarında hata, verginin mükerrer olması gibi hatalardır.

• Matrah hataları: Vergilendirme ile ilgili beyanname, tahakkuk fişi, ihbarname, tekalif cetveli ve kararlarda matraha ait rakamların veya indirimlerin eksik veya fazla gösterilmiş veya hesaplanmış olmasıdır.

• Vergi miktarında hatalar: Vergi nispet ve tarifelerinin yanlış uygulanması, mahsupların yapılmamış veya yanlış yapılmış olması, birinci bentte yazılı vesikalarda verginin eksik veya fazla hesaplanmış veya gösterilmiş olmasıdır.

• Verginin mükerrer olması: Aynı vergi kanununun uygulanmasında belli bir vergilendirme dönemi için aynı matrah üzerinden bir defadan fazla vergi istenmesi veya alınmasıdır.

 
          Vergilendirme Hataları Nelerdir?
          Vergilendirme hataları; mükellefin şahsında hata, mükellefiyette hata, mevzuda hata, vergilendirme veya muafiyet döneminde hata şeklinde gerçekleşen hatalardır.

• Mükellefin şahsında hata: Bir verginin asıl borçlusu yerine başka bir kişiden istenmesi veya alınmasıdır.

• Mükellefiyette hata: Açık olarak vergiye tabi olmayan veya vergiden muaf bulunan kimselerden vergi istenmesi veya alınmasıdır.

• Mevzuda hata: Açık olarak vergi mevzuuna girmeyen veya vergiden müstesna bulunan gelir, servet, madde, kıymet, evrak ve işlemler üzerinden vergi istenmesi veya alınmasıdır.

• Vergilendirme veya muafiyet döneminde hata: Aranan verginin ilgili bulunduğu vergilendirme döneminin yanlış gösterilmiş veya süre itibarıyla eksik veya fazla hesaplanmış olmasıdır.

Vergi hataları, ilgili memurun hatayı bulması veya görmesiyle, üst memurların yaptıkları incelemeler neticesinde hatanın görülmesiyle, hatanın teftiş sırasında meydana çıkarılmasıyla, hatanın vergi incelenmesi sırasında meydana çıkarılmasıyla veya mükellefin müracaatıyla ortaya çıkarılabilir.
 
Vergi Hatalarına İlişkin Düzeltme Başvurusu
 
Tereddüt edilmeyen açık ve mutlak vergi hataları vergi idaresi tarafından re'sen düzeltilir. Ancak düzeltme, mükellefin aleyhine ise düzeltme işlemine karşı vergi mahkemesinde dava açma hakkı saklıdır.
Mükellefler de vergi hatalarının düzeltilmesini vergi idaresine yazılı başvuru yaparak isteyebilirler. Bu başvuru, posta ile taahhütlü olarak da yapılabilir.
Düzeltme talebi yerinde görülürse doğal olarak düzeltme işlemi tesis edilir aksi halde talep reddedilir.
 
Vergi Hatalarına İlişkin Şikayet Başvurusu
 
Vergi mahkemesinde dava açma süresi geçtikten sonra yapılan düzeltme başvurularının reddi yahut zımnen reddi halinde şikayet yolu ile Maliye Bakanlığına(Gelir İdaresi Başkanlığına) müracaat edilmelidir. Ancak belediye vergileri hakkında belediye başkanlığına müracaat edilmelidir.
Şikayet başvurusunun reddi veya zımnen reddi üzerine bu işleme karşı dava açma süresi içerisinde vergi mahkemesinde dava açılabilir.
Önemle belirtmek gerekir ki vergi mahkemesinde dava açma süresi geçmeden yapılan düzeltme başvuruları, dava açma süresini durdurmaktadır. Bu durumda, düzeltme başvurusunun reddi halinde, şikayet yoluna başvurmak yerine kalan dava açma süresi içerisinde dava açmak gerekecektir.
 
          Vergi Hatalarının Düzeltilmesine İlişkin Zamanaşımı Süresi
 
Vergi hatalarının düzeltilmesi, vergi alacağının doğduğu takvim yılını takip eden yılın başından başlayarak beş yıl içinde talep edilmelidir. Bu süre hak düşürücü süredir. Ancak bu kuralın istisnaları da bulunmaktadır. Şöyle ki düzeltme zamanaşımı süresi;

• Zamanaşımı süresinin son yılı içinde tarh ve tebliğ edilen vergilerde hatanın yapıldığı,

• İlan yolu ile tebliğ edilip vergi mahkemesinde dava konusu yapılmaksızın tahakkuk eden vergilerde mükellefe ödeme emrinin tebliğ edildiği,

• İhbarname ve ödeme emri ilan yoluyla tebliğ edilen vergilerde 6183 sayılı Kanuna göre haczin yapıldığı

tarihten başlayarak bir yıldan aşağı olamaz.
Yukarıda vergi hatalarından ve vergi hatalarına karşı yapılacak düzeltme-şikayet başvurularında genel hatlarıyla bahsettik. İlerleyen zamanlarda düzeltme-şikayet yoluna ilişkin sorunlardan bahsetmeyi düşünmekteyim. Önemle belirtmek isterim ki vergilere karşı esasen dava açma süresi içerisinde vergi mahkemesinde dava açılması gerekmekte olup dava açma süresi geçtikten sonra yapılan düzeltme-şikayet başvurularının reddi halinde açık bir vergi hatası bulunmuyorsa hatta işin esasında haklı olsanız dahi mahkeme işin esasına girmeden davanızı reddedebilir. Bu nedenle hatanın, açık bir hata, Kanun metninin detaylı yorumunu gerektirmeyen bir hata olması gerekmektedir.